Net als veel ouders van leerlingen uit groep 8 zat ik jaren geleden midden in de grote tombola van het kiezen van vervolgonderwijs. Inmiddels is mijn dochter adolescent en klaar voor een vervolgstudie. Die keuze maken verschilt niet veel van toen: als de stad waar je studeren gaat niet interessant is, dan gaat de studie daar niet door. Welk leiderschap is nodig voor het maken van effectieve keuzes?

Liefdevol zorgen

Ouders zorgen meestal minstens tot het 18e jaar voor hun kinderen. Ze bieden hun rust, veiligheid, voedsel, onderdak en kansen om zich te ontwikkelen tot verantwoordelijke en zelfstandige wereldburgers. In deze oase van liefdevolle begeleiding leren kinderen veel over het maken van keuzes. En dus ook over welke gevolgen die hebben: langer buitenspelen betekende een verhaaltje minder. Er was een logisch verband tussen gebeurtenis en de gevolgen. 

Onbewust denken

Tot zover de theorie. Want keuzes maken die op intuïtie, gevoel of andere niet goed te bepalen impulsen gebaseerd zijn doen we dagelijks. Ons onbewust denken is daar schuldig aan. Hierover is onder de noemer intuïtie veel geschreven dat dit verklaart. Wanneer je als volwassen persoon de tijd neemt en goed analyseert hoe je tot je dagelijkse keuzes komt, merk je hoe weinig ratio daarin een rol speelt. Doe je dingen op basis van de informatie die je krijgt? Of spelen sfeer en gevoel een doorslaggevende rol? Praten we onze intuïtieve keuzes achteraf goed met rationele argumenten? Die we daarna pas formuleren?

Jong leiderschap

Het boeit me als coach en trainer hoe mensen zichzelf overtuigen van een bepaalde keuze. En daarin vast komen te zitten, omdat het voor hen een logische keuze moet zijn. Bij kinderen zie ik iets anders gebeuren. Zonder managementtheorieën beslissen kinderen uit volle overtuiging, op basis van gevoel over kleuren, vormen, geuren, inrichting, mensen die rare woorden gebruiken. Welk magisch proces zich ook afspeelt in het hoofd van een kind bij het maken van keuzes, ik zie in dat proces een vorm van jong leiderschap.

Rationeel denken

Volwassenen doen dit net zo goed, maar verbloemen dit uit schaamte. In onze werksetting bedenken we achteraf steekhoudende argumenten waarom je een collega promotie gunt, of juist niet en met de een wel samen wil werken en met de andere niet. Herken je dit gedrag bij jezelf? Of ontken je dat je intuïtief beslist? Hoe onbewust denk jij?

Reflecteren

Om niet in je eigen valkuil te trappen helpt het om stil te staan bij je gedrag. Reflecteer eerst eens ongecensureerd op die eerste gevoelens die je had: je vindt iemand ‘stom’, ‘het ruikt ergens raar’, ‘je vindt een ruimte benauwd’, ‘iets voelt niet goed’. En reflecteer daarna op de keuze die je maakte. Kan je eerlijk zijn en benoemen wat de doorslag gaf voor jouw gemaakte keuze? Waren het capaciteiten en competenties? Of toch ongrijpbare anti- en sympathieën in allerlei gradaties? Reflecteren op hoe je keuzes maakt ontwikkelt je leiderschap. Je bent als het ware meer baas over impulsen, die je overigens wel blijft hebben. Want ratio en intuïtie gaan hand in hand.

 .

Amalia Deekman, coach/teamcoach en procesbegeleider.

Wil je meer info over (e-)coaching en teamcoaching door ATenD? Gebruik dit formulier en Amalia Deekman neemt contact met je op. Lees ook mijn pagina over het privacybeleid van ATenD.